Fala inanma falsız da kalma düşüncesinden hareketle hem dünyanın önde gelen meteoroloji servislerinin önümüzdeki kışla ilgili beklentilerini hem de kişisel analizlerim sonucu ortaya çıkan kış tahminimi bu yazı vesilesiyle sizlerle paylaşıyorum.
2018-2019 kışı hareketli bir kış olacak gibi görünüyor. Mevsimlik tahminlerin tamamına yakını ülke genelinde ortalamaların üzerinde yağış öngörürken sıcaklık ortalaması yönünden farklılıklar bulunmaktadır.
ECMWF
Okyanus sıcaklıklarına bakıldığında geçtiğimiz aylarda ısrarlı bir şekilde devam eden pozitif NAO paterni ve buna bağlı gerçekleşen ısı transferi nedeniyle Kuzey Atlantik sularının normaline göre soğuk olduğu görülüyor. Aralık ayında negatif olması beklenen NAO endeksinin zamanla toparlanıp tekrar pozitif seyretmesi muhtemeldir. Kuzey Pasifik sıcaklığının normaline göre yüksek seyretmesi ise pozitif PNA ihtimalini arttırmaktadır. Kuzey kutbundaki pozitif sıcaklık anomalisi ve buna bağlı olarak normaline göre az olan deniz buzu miktarı negatif AO olasılığını arttırmaktadır.
ENSO cephesinden fazla kuvvetli olmayan El Nino sinyalleri geliyor. 0,5-1 arası bir ortalamayla sezon geçilecektir.
Met Office mevsimlik tahmin modeline göre AO endeksi ortalamasının hafif negatif olması beklenmektedir.
QBO salınımı doğuludan batılıya geçiş evresinde. Geçmişte benzer konumda bulunduğu kış mevsimleri içinde soğuk ve kar yağışlı olanlar çoğunlukta olsa da ılıman geçmiş kışlar da var. Bu veri önümüzdeki kış için güçlü bir sinyal vermiyor.
Ekim ayı Avrasya kar örtüsü bu sene ortalamaya yakın gerçekleşti. Bu nedenle geçen senenin aksine soğuk hava dalgalarının bizi teğet geçme ihtimali daha düşük diyebiliriz. Soğuklar ülkemize doğru kolay bir şekilde inebilecektir.
Güneş lekesi sayısı bugün itibariyle sadece 13. Güneş lekesi sayısının az olduğu dönemlerde kış mevsimlerinde AO ve NAO endekslerinde negatif ortalama görülme ihtimali artmaktadır.
Stratosfer girdabı baskılara direndi ve bölünmedi. Daha alt seviyelerde ise bölünme gerçekleşti ve NAO endeksi negatife gitti. Stratosferde görülen bu direnç oldukça önemli ve negatif NAO endeksinin sonraki haftalarda nötr hatta pozitif değerler alabileceğini gösteriyor. Böylece ilk etapta Avrupa’yı etkilemesi muhtemel soğuk hava dalgaları zamanla ülkemize doğru da yönelebilecektir.
Ekim kasım dönemindeki sinoptik analizine baktığımızda ise şunları söyleyebiliriz. Kuzey kutbunda ölçülen rekor sıcaklıkların ardından kasım ayı içinde önümüzdeki kışa ciddi yansımaları olabilecek bazı gelişmeler yaşandı. Bunlardan en önemlisi İskandinavya üzerinde gelişen oldukça güçlü ve sıradışı denilebilecek bir yüksek basınç alanı ve bunun bir yansıması olarak normalde Grönland/İzlanda arası bölgede dolaşması gereken alçak basınçların yer değiştirerek Avrasya’ya doğru savrulması. Dikkat çekici olan nokta ortalama olarak 20 senede 1 görülen ve görüldüğünde de kuzey yarımküre genelinde oldukça sert kış koşullarının görülmesine neden olan bir olay geçtiğimiz günlerde tekrar yaşanmış oldu. Böylelikle önümüzdeki günlerde tüm Avrupa kıtası Atlantik’teki alçak basınç sistemlerinin kuvvetlendirdiği güneybatılı ılık rüzgarların yerine kuzeyden esen soğuk rüzgarların etkisine girmeye başlayacaktır. Bu dönemde Avrasya bölgesinde ise yoğun kar yağışları görülecektir. Avrasya bölgesinde kar örtüsünün hızlı bir şekilde artması yaklaşık 1 ay kadar sonra termik yüksek basınç alanlarının batıya doğru genişlemesine neden olabilir. Diğer uzun vadeli tahmin verilerini çeşitli istatistiklerle harmanladığımda ülkemiz için aralık ocak şubat ayları için beklentim aşağıdaki gibidir.
ARALIK
-NAO +EA -EA/WR -SCAND +PNA +POL yansıması olarak ülkemizde genel olarak lodos ağırlıklı rüzgarlarla ılık karakterli zaman zaman yağışlı bir aralık ayı bekliyorum. İstanbul gibi yerlerde sezon açılışı olarak tadımlık bir kar yağışı ve ince bir kar örtüsünden fazlası beklenmemeli.
OCAK
-SCAND + POL diğer indekslerin ise nötr olmasını bekliyorum. Ocak ayı içinde ülkemizde birden fazla kar fırtınası görülebilir. Her sistem “godzilla*” adayıdır. Kılpayı Balkanlara doğru kaçabilir veya ülke genelini etkileyebilir. Basınç dizilimlerini takip etmek gerekir.
ŞUBAT
Nötr NAO +EA +EA/WR + POL Nötr PNA Nötr SCAND bekliyorum. Şubat ayı içinde de en az 1 tane “godzilla*” adayı sistem beklenebilir.
*Godzilla: Kıyılarda bile günlük hayatı olumsuz etkileyecek, ulaşımda aksamalar yaşatabilecek türde kar yağışlarına neden olan sistemler.
3 aylık ortalama sıcaklık ve yağış sapma haritaları için JAMSTEC kasım güncellemesinin Mart-Nisan-Mayıs ayları için beklentisini kış aylarına uyarlayabiliriz. Zaten ilginç bir gözlem olarak şunu da söyleyebilirim JAMSTEC ilkbahar tahminleriyle gerçekleşen kış sıcaklık ve yağış anomalileri arasındaki korelasyon daha yüksektir.
Özetlemek gerekirse oldukça hareketli ve sürprizlere açık bir kış bizleri bekliyor. Sadece ülkemizde değil tüm kuzey yarımkürede. Kim bilir belki de o sene bu senedir.
Bay Hava 