2019-2020 Kışı : Ortaya Karışık

kar kristali

Kış mevsiminin nasıl geçeceğiyle ilgili verilere baktığımızda sayısal modellerin pozitif AO ve NAO temeline dayanan tahminlerde bulunduğunu görüyoruz.

eurosip

eurosip sıcaklık

eurosip yağış

Analoglar üzerinden gidildiğinde ise tam aksine bu endekslerin negatif olacağı yönünde sinyaller verdiğini görüyoruz. Kasım sinoptiği, Ekim ayı Taymir Yarımadası 500mb yükseklik anomalisi, okyanus yüzey sıcaklıkları, kuzey kutbunun fazla ısınıp deniz buzu miktarının diplerde seyretmesi, stratosferde kışa girişte ısınma görülmesi halinde kışın yaklaşık %75 ihtimalle arktik salınımın negatif olması, sonbaharda stratosfer girdabı kısmen kuvvetli gibi görünse de troposferde bir karşılığının bulunmaması bu ihtimali arttırmaktadır.

Sonbaharın genel gidişatına bakıldığında bazı istisnalar dışında sayısal modellerin ekim ve kasım ayı beklentilerinden farklı gelişmeler yaşandığını görüyoruz.

verifyYanlış yola girdiği bariz olan bu modeller yerine analog yöntemlere güvenmeyi tercihliyor ve önümüzdeki kış dönem dönem inişli çıkışlı bir seyir izlese de hem Arktik Salınım’ın (AO) hem de Kuzey Atlantik Salınımı’nın (NAO) ortalamada negatif olacağını, ülkemizin geçirdiği soğuk ve sıcak kışlarla en yüksek korelasyona sahip endeks olan Doğu Atlantik (EA) endeksinin ise ortalamada pozitif bir değerle kışı kapatacağını tahmin ediyorum. Gelişim evresinde darbe alan kutup girdabında zaman zaman toparlanma çabaları görülse de özellikle uzun vadede tamamen zayıflayıp dağılmasını bekliyorum. Sezona aşağıdaki grafikte görüldüğü şekilde bir başlangıç yapan kutup girdabının ilerleyen dönemde kalıcı şekilde güçlenmesi bana göre oldukça zor görünüyor.

girdap

2013 kışında da benzer bir durum yaşanmış kutup bölgesi uzun süre yüksek basınçların hakimiyeti altına girmişti. Kuzey kutbunda oluşan engellemeler ülkemizde çoğu zaman ılıman kış koşulları görülmesine neden olmaktadır.

Kışın ENSO, QBO gibi endekslerde nötre yakın bir seyir bekleniyor.

ensoplum

qbo1

 

Hint Okyanusu’nun ateşi de düşmeye başlıyor. Sonbaharda kuvvetli pozitif olan IOD endeksi de ocak ayından itibaren nötre yakın seyretmeye başlayacak.

iod

MJO amplitüdleri de bu etkenlere bağlı olarak yüksek ihtimalle düşük değerlerde olacaktır. Başka bir ifadeyle MJO fazlarını takip ederken özellikle ocak ayından itibaren çizgilerin çoğu zaman ortadaki daireye yakın hatta bazen içinde olduğunu görebilirsiniz. Kuzey yarımküre havasına yön veren sinoptiklerin oluşumunda söz sahibi olan tropikal unsurlar bu kış mevsiminde muhtemelen daha az etkili olacaktır.

Tüm bu veriler ışığında subpolar kökenli alçak basınç sistemlerinin Grönland çevresi vb. gibi yukarı enlemlerde oluşması muhtemel engellemeler (blocking) nedeniyle normal şartlarda bulunması gereken konumdan daha güneyde, yani orta enlemlerde daha sık dolaşacağını, Amerika’nın özellikle orta ve doğu kesimlerinin son yıllarda alışkanlık olduğu üzere yine arktik patlamalara maruz kalacağını, Avrupa kıtasının yağış ve soğuk hava bakımından bir adım önde olmakla birlikte ülkemizin de dönem dönem bu alçak basınçlardan kopup gelen cepheler, kısa dalga trofları ve yukarı seviye alçağı (ull) benzeri yapılarla yağışlı sistemlerin etkisine gireceğini ancak maksimum sıcaklık ortalamalarının 3 aylık periyot sonunda ülkemizin tamamında normallerinin üzerinde gerçekleşeceğini tahmin ediyorum. Yağış miktarlarının Batı Akdeniz ve Ege kıyıları başta olmak üzere batı kesimlerde ve Torosların güneye bakan yamaçlarında normallerin üzerinde, geri kalan yerlerde normaller civarında olmasını bekliyorum. Ekim ve kasım ayında görülen yağış kıtlığının kış döneminde yaşanmayacağını ancak geçen seneki gibi bol yağışlı bir kış da beklemediğimi söylemeliyim. Sonbaharda alamadığımız yağışlar nedeniyle su yılı sonunda ortalamaların altında kalmamız çok yüksek olasılıktır. Su tasarrufuna dikkat ! Isınma giderleriniz ise düşecektir bu kış cebinizin dostu bir kış olmaya adaydır.

19-20500mb

1920sss

1920yyy

Kıyılarda kar örtüsü oluşturabilecek sistemler kışın 2. yarısında ve az sayıda olacaktır ancak deniz suyu sıcaklıklarımız yüksek seyrediyor.

sstdaily

Bu kış kar yağışları yüksek ihtimalle sezon başı konumunda oldukça güçlenen ve aralık ayında biraz zayıfladıktan sonra kışın 2. yarısında iyice kuvvetlenmesi beklenen Sibirya yüksek basıncının taşıyacağı Sibirya soğuklarının desteğiyle geleceği için uygun basınç diziliminin oluşması halinde Karadeniz kıyılarında ve Güney Marmara’da yer yer yoğun olmak üzere deniz etkili kar yağışları görülebilir. Bunlar şimdiden yeri ve zamanı tahmin edilebilecek şeyler değil ancak 2010 kışında 20-25 Ocak arası dönemde görülene benzer bir sinoptik oluşması halinde bazı yerlerde rekor kar yükseklikleri ölçülebilir.

sibirya

2019-2020 kış sezonunun hepimize hayırlı uğurlu olmasını temenni ediyorum.